Đăng ký 
Đăng nhập 
(Trích biên bản thanh tra thuế – Nội dung kiểm tra về hóa đơn của doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh)
Một trong những nội dung quan trọng của quá trình kiểm tra, thanh tra thuế là kiểm tra việc sử dụng hóa đơn (đầu vào, đầu ra). Hiện nay, để kiểm tra tình hình sử dụng hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp, cơ quan thuế thường thực hiện quét thông tin hóa đơn đã kê khai trên phần mềm nội bộ. Khi gặp phải trường hợp hóa đơn đầu vào là của công ty bỏ trốn, giải thể, doanh nghiệp có thể gặp nhiều hệ lụy do sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
I. Trước hết, cần xác định thế nào là hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp
Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là việc sử dụng một trong các loại hóa đơn
(1) Hóa đơn giả là hóa đơn được in hoặc khởi tạo theo mẫu hóa đơn đã được phát hành của tổ chức, cá nhân khác hoặc in, khởi tạo trùng số của cùng một ký hiệu hóa đơn.
(2) Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng là hóa đơn đã được tạo theo hướng dẫn nhưng chưa hoàn thành việc thông báo phát hành
(3) Hóa đơn hết giá trị sử dụng là hóa đơn đã làm đủ thủ tục phát hành nhưng tổ chức, cá nhân phát hành thông báo không tiếp tục sử dụng nữa; các loại hóa đơn bị mất sau khi đã thông báo phát hành được tổ chức, cá nhân phát hành báo mất với cơ quan thuế quản lý trực tiếp; hóa đơn của các tổ chức, cá nhân đã ngừng sử dụng mã số thuế (còn gọi là đóng mã số thuế)
Như vậy, sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, doanh nghiệp bỏ trốn là một trong các trường hợp có thể bị kết luận là sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Mức phạt đối với hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng (Trung bình là 35 triệu đồng)
II. Cách giảm thiểu rủi ro
(1) Tự kiểm tra, xác minh về giao dịch thực tế phát sinh như đối chiếu lại với hợp đồng mua bán hàng hóa (nếu có); hình thức giao nhận hàng hóa; địa điểm giao nhận hàng hóa; phương tiện vận chuyển hàng hóa; chi phí vận chuyển hàng hóa; chủ sở hữu hàng hóa và nguồn gốc hàng hóa (trước thời điểm giao nhận hàng hóa); xác minh về thanh toán (đối tượng nộp tiền vào tài khoản để giao dịch; số lần thực hiện giao dịch; hình thức thanh toán; chứng từ thanh toán), xác minh về xuất khẩu hàng hóa: Tờ khai hải quan đã thông quan; Vận đơn…
(2) Khi tiếp nhận hóa đơn, kế toán kiểm tra lại thông tin bằng cách truy cập vào Website: http://tracuuhoadon.gdt.gov.vn để biết về tình trạng hóa đơn đó
(3) Tra cứu danh sách doanh nghiệp thuộc loại rủi ro cao về thuế tại địa chỉ: http://www.gdt.gov.vn/wps/portal/home/dnrrvt
(4) Sử dụng Phần mềm “Cập nhật doanh nghiệp bỏ trốn toàn quốc” của Cục Thuế Hà Nội
Thực chất, các thao tác tra cứu trên hiện nay vẫn còn có nhiều hạn chế, người nộp thuế muốn tra cứu cần phải tải từng tệp danh sách với thông tin rời rạc, hoặc phải điền thông tin bao gồm cả “Mẫu hóa đơn” và “Ký hiệu hóa đơn” gây bất tiện cho người sử dụng, nhất là hiện tại việc lập tờ khai thuế GTGT không yêu cầu đính kèm bảng kê hóa đơn mua vào. Chưa kể, thực trạng thường gặp là có nhiều trường hợp doanh nghiệp, cá nhân trước đây nằm trong danh sách bỏ trốn, nay được xác minh lại là không phải và được thông báo ra khỏi danh sách hoặc ở thời điểm người mua tra cứu thông tin để phòng chống thì người bán chưa “bỏ trốn” còn khi kiểm tra, thanh tra Thuế thì người bán đã “bỏ trốn” rồi.
Vì vậy, doanh nghiệp vẫn cần nắm được nguyên tắc xử lý với giao dịch sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp ngừng hoạt động
III. Nguyên tắc xử lý với giao dịch sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp ngừng hoạt động
Do không có hướng dẫn pháp lý về vấn đề này, hiện nay, việc xử lý hóa đơn của doanh nghiệp ngừng hoạt động khác nhau với các tình huống khác nhau. Tuy nhiên, tinh thần hướng dẫn của các công văn của Bộ Tài chính là thông qua việc kiểm tra hồ sơ chi tiết và quan hệ logic giữa các nghiệp vụ để xem giao dịch mua bán liệu có thật hay không để kết luận.
Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, nội dung này được quy định tại công văn số 13706/BTC-TCT và công văn số 11797/BTC-TCT ngày 22 tháng 08 năm 2014 như sau
| Trường hợp | Cơ quan thuế | Doanh nghiệp |
| 1. Trường hợp doanh nghiệp chưa kê khai khấu trừ thuế | Thông báo cho doanh nghiệp biết | Tạm dừng kê khai khấu trừ thuế GTGT, chờ kết quả chính thức cơ quan có thẩm quyền. |
| 2. Trường hợp doanh nghiệp đã kê khai khấu trừ thuế hoặc trường hợp doanh nghiệp đã được hoàn thuế | (1) Thông báo cho doanh nghiệp biết
(2) Thanh tra, kiểm tra tại để kết luận và xử lý vi phạm, xác minh một số nội dung (*) (3) Trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì gửi hồ sơ cho cơ quan điều tra liên quan |
(1) Kê khai điều chỉnh giảm số thuế GTGT đã khấu trừ hoặc
(2) Cam kết việc mua bán hàng hóa và hóa đơn đầu vào là đúng quy định và vẫn được kê khai hóa đơn, chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có phát sinh sai phạm, được hoàn thuế theo quy định
|
| 3. Phát hiện trong kiểm tra hoàn thuế | (1) Tạm dừng hoàn thuế đối với số hàng hóa của hóa đơn có dấu hiệu vi phạm
(2) Số hàng hóa không thuộc diện có dấu hiệu vi phạm được thực hiện khấu trừ, hoàn thuế |
Tuân thủ quyết định của cơ quan thuế |
Ngoài ra, theo hướng dẫn tại công văn số 7333/BTC-TCT, trường hợp cơ sở kinh doanh sử dụng hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ của cơ sở kinh doanh bỏ trốn để kê khai khấu trừ thuế GTGT, tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN mà thời điểm mua hàng hóa, dịch vụ phát sinh trước ngày xác định cơ sở kinh doanh bỏ trốn theo thông báo của cơ quan thuế và cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng khác chưa đủ căn cứ để kết luận đó là hóa đơn bất hợp pháp thì cơ quan thuế phải thực hiện kiểm tra xác định đúng có hàng hóa, dịch vụ mua vào và yêu cầu cơ sở kinh doanh chứng minh và chịu trách nhiệm trước pháp luật việc mua bán là có thật, có hợp đồng mua bán, văn bản chứng từ thanh lý hợp đồng (nếu có), phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, chứng từ thanh toán tiền; hàng hóa, dịch vụ mua vào của cơ sở bỏ trốn được sử dụng để phục vụ hoạt động kinh doanh đã bán ra và đã kê khai thuế, có hạch toán kế toán đầy đủ, đúng quy định thì cơ sở kinh doanh được khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo hóa đơn mua hàng đó và tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.
(*) Một số nội dung kiểm tra xác minh
IV. Ví dụ trình tự thực hiện
Tham khảo Trích bản án số 173/2017/HC-PT ngày 09/8/2017
“….Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh có Quyết định số 1410/QĐ-CT-TT tiến hành việc thanh tra tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thương mại giấy HT (Công ty HT)…Trên cơ sở kết quả trả lời xác minh, Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã lập biên bản thanh tra thuế trong đó xác định:
Công ty HT không có kho hàng, các chứng từ phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho không có ký nhận giữa hai bên, hóa đơn bán ra không có chữ ký của người mua hàng, hợp đồng không đầy đủ…Công ty HT đã mua hàng hóa của các đơn vị giải thể và bỏ trốn…
Căn cứ các quy định có liên quan đoàn kiểm tra loại toàn bộ thuế giá trị gia tăng đầu vào khấu trừ… và thuế cần phải truy thu Thuế giá trị gia tăng 9.181.370.279đ, thuế thu nhập doanh nghiệp 2.084.855.383đ….”
Không đồng ý với Quyết định số 4482/QĐ-CT-XP, Công ty HT đã khiếu nại, theo giải trình
“…khi xuất hóa đơn cho Công ty HT các doanh nghiệp này đều kê khai đầy đủ tại cơ quan thuế… đã chấp hành nghĩa vụ nộp thuế theo quy định. Thời điểm xuất hóa đơn đều trước thời gian cơ quan thuế có thông báo doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh hoặc ngừng hoạt động.
Vào thời điểm này cơ quan thuế cũng không có bất kỳ một cảnh báo nào về hóa đơn của các doanh nghiệp này. Trong quá trình giao dịch mua bán,các doanh nghiệp này trực tiếp đến giao dịch với Công ty HT. Công ty HT đã vào trang mạng của Tổng cục Thuế và Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh thấy các doanh nghiệp này đều hoạt động bình thường…
Tất cả các hợp đồng mua bán đầu ra, đầu vào, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, hóa đơn giá trị gia tăng đầu vào, đầu ra, chứng từ thanh toán bằng chuyển khoản qua ngân hàng, bảng kê khai thuế đều được Công ty HT thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, thể hiện rõ ràng trên sổ, sách kế toán…”
Theo đó, tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã kết luận
(1) Đối với các hóa đơn đã kê khai, đăng ký phát hành các hóa đơn đầu ra, đầu vào đầy đủ tại các cơ quan thuế và các hóa đơn này được xuất trong thời gian các doanh nghiệp hoạt động bình thường thì cục trưởng Cục Thuế Thành phố truy thu thuế là không có căn cứ áp dụng
(2) Đối với hóa đơn của doanh nghiệp không kê khai doanh thu tương ứng, đã thông báo bỏ địa điểm kinh doanh, không phát sinh hàng hóa mua vào, không phát sinh hàng hóa, dịch vụ bán ra là không đủ điều kiện để khấu trừ thuế
Biên soạn: Nguyễn Việt Anh – Manager
Bản tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không phải ý kiến tư vấn cụ thể cho bất kì trường hợp nào.
Để biết thêm thông tin cụ thể, xin vui lòng liên hệ với các chuyên viên tư vấn.
Đăng kí để nhận bản tin từ Gonnapass
